Hazrati | جزییات بغداد؛ پایتخت عراق (2003 آوریل) به اشغال نظامیان آمریکایی در می آید

تعداد بازدید: 2963

"اگر می خواهید ملتی را خوب بشناسید، باید مجسمه هایی را که برافراشته اند کنار بگذارید و مجسمه هایی را بررسی کنید که به پایین کشیده اند"

پیش از لحظه ای که در عکس می بینیم بغداد تحت شدیدترین بمباران ها قرارگرفته و در روزهای 7-9 آوریل 2003 با عزل رژیم "صدام حسین تکریتی" شهر تحت کنترل و به اشغال سربازان ایالات متحده در می آید.

عکس نشانی از ژانر جنگی ندارد. نه سلاح و جنگ افزاری دیده می شود و نه درگیری نظامی و نه نیروهای همسان پوشیده! آنکه در این میانه ایستاده است، عکاس است که انعکاس خویش، بر یک لحظه ی تاریخی از کشوری با قدمت چند هزار ساله را ثبت می کند و ما را به دیدن چیزی ورای قلمروی محسوس قاب دعوت می کند.

عکس تماما در سکوت و خلوت خیابان روایت می شود. سر برنزی مجسمه بر بستر بی حرکت تصویر در حرکت است و به سمت چپ می رود و توجه بیننده را تا حافظه تاریخی ثبت -جایی خارج از کادر- پیش می برد. در پی حمله نظامی ایالات متحده آمریکا و کشورهای متحد آن، دولت بعث عراق به رهبری صدام حسین سرنگون می شود. (و به سرعت سیر جدیدی از خشونت ها و درگیری ها قومی و مذهبی در عراق شکل می گیرد.) رژیم صدام نه به دست خود ملت عراق که با دخالت نیروهای بیگانه سقوط می کند و در نهابت منجر به اشغال عراق توسط آمریکایی ها می شود و تا به امروز نیز از تبعات منفی این اشغال خارجی، ضربه می بیند.

از نمای مسلط؛ گستره ی عکس را از بالا می بینیم ( نمای از بالا در عکاسی کلاسیک نمای تسلط است) نمای سلطه و قدرتمندی ناظر فرادست و ضعف و بی قدرتی منظور فرودست!

عکس در ساعتی از روز گرفته شده که سایه ها حضور چندانی ندارند. سردیس فرو افتاده از بلندی برسطح زمین در گسسته ترین و نا مربوط ترین وضعیت است و دیکتاتور مغلوب میانه ی قاب، سرگشته ی راه خروج!

تضادهای بصری عکس در خطوط عمودی و افقی ظاهر شده اند، افقی های بسیار و عمودی های نه چندان! خطوط و سطوح ثبت جهت دار هستند و از چپ به راست کوچکتر و فشرده تر می شوند. سر بزرگ و تیره ی مجسمه وزن عکس را به سوی خود سنگین می کند و زنجیر نازک به سوی خود!

سایه ی تقریبا قابل تشخیص باقی مانده ی مجسمه ی صدام که هر جا سایه اش پدیدار می شد در دل همگان هراس می انداخت؛ حقارت و گمگشتگی موجودی بی دست و پا و به کلی ناتوانی را تداعی می کند که نه توانسته انتظارات مردم در خصوص رفاه و پیشرفت و حفظ استقلال عراق را تحقق بخشد و نه برای خود قدری اعتبار و حیثیت دست و پا کند!

سیاهی (ناخواسته ی سمت راست) بصری، سایه ی شوم جنگ داخلی است که هنوز گسترده نشده است و سطح بی فروغ ، روشن و خالی سمت چپ روایت جاری نشده حوادث و رخدادهای بی شماری است که توجه ی بیننده را به اتفاقات بیرون قاب جلب می کند. که اگر همیاری جهانی در کار نبود و نیروهای متحد به یاری بغداد نیامده بودند، عراق همچنان زیر سیطره مخوف ترین رژیم های دیکتاتوری منطقه بود.

زنده یاد عباس عطار (عکاس خبری) با پشتیبانی محض از واقعیت، با مستند کردن لحظه ای از تاریخ سرزمین عراق، بخشی از تاریخ تصویری عکاسی معاصر را شکل می دهد.

حالا دیگر پس از گذشت پانزده سال، آنان که در جریان رویداد بودند؛ خاطره ی سقوط بغداد را برای نسل های بعد بازگو می کنند. چه بسا نیز از بی توجهی به عمل آمده نسبت به نگهداری این تندیس بدون تنه به عنوان سندی از یک دوره تاریخی نیز انتقاد کنند.

سایه ی ناخواسته ی مثلث گوشه سمت راست و تا حدودی عدم وضوح عکس جنبه ی خبری و واقعی بودن به آن می دهد.

شما می توانید در سایت abbas.site و یا پروفایل مگنوم magnumphotos.com دیگر آثار ارزشمند او را ببینید.

نظرات:

پاسخ به:

عنوان شما: *

نظر: *

متن تصویر را در کادر زیر وارد نمایید